Leesverslag ‘De Tweeling’ – Tessa de Loo

Feiten

Uitgegeven in: Amsterdam
Jaar van uitgave: 1993
41^e druk 1999
Aantal pagina’s: 428

Genre

De genres van het boek zijn: oorlogsroman en psychologische roman.

Samenvatting

Het verhaal gaat, zoals de titel al suggereert, over een tweeling, Anna en Lotte. Ze wonen in Keulen, maar worden al op heel jonge leeftijd van elkaar gescheiden vanwege de dood van hun beide ouders. Lotte gaat met een tante mee naar Nederland, omdat ze de ziekte tbc heeft. Anna groeit op bij haar grootvader in Duitsland. De jeugd van de tweeling is heel verschillend. Zo hebben de beide gezinnen een ander geloof en een ander standpunt in de oorlog. Het verhaal speelt zich namelijk af vóór, in en ná de Tweede Wereldoorlog. Na 15 jaar doen ze een poging elkaar op te zoeken, maar ze zijn al te ver uit elkaar gegroeid en blijven op een afstand. Ze ontmoeten elkaar daarna pas weer bij toeval als ze in de 70 zijn. Ze hebben namelijk allebei artrose en daarvoor zijn ze in een kuuroord in Spa. Daar vertellen ze aan elkaar en aan de lezer wat ze allemaal meegemaakt hebben in hun leven.

Verwachtingen

Ik zag dit boek staan op ‘lezen voor de lijst’ en het leek me een heel interessant boek, de beschrijvingen op internet lezend. We hadden het boek thuis, want mijn moeder heeft het vroeger ook gelezen. Ze raadde me het boek zeker aan. Ik verwachtte van het boek wel dat het een psychologische roman zou zijn, omdat het gaat over een tweeling die elkaar na ongeveer 70 jaar weer terug ziet en elkaar hun levensverhaal gaan vertellen.

Thema en motief

Motieven:

-          Familie verliezen

Dit is een heel belangrijk motief in het boek. Op jonge leeftijd sterven de ouders van de tweeling en zien ze elkaar ook nauwelijks meer omdat ze elk bij een ander gezin worden opgevoed. Later wordt Lotte’s verloofde David opgepakt omdat hij Joods is. De man van Anna, Martin, komt om in de oorlog als soldaat. Aan het eind van het boek sterft Anna, tot groot verdriet van Lotte, in het Thermaal Instituut.

-          Oorlog

Een heel groot gedeelte van het boek speelt zich af in de oorlog. Dit begrip komt dus steeds terug in het verhaal. De personages worden steeds opnieuw geconfronteerd met de gevolgen van de oorlog. Het bepaalt dus heel erg het leven van de personages.

Thema:

Het thema van het boek is: verschillende levens in oorlogstijd. Je ziet duidelijk hoe verschillend het leven van bijvoorbeeld Nederlanders en Duitsers tijdens de oorlog was. Anna en Lotte zijn een tweeling, maar toch is hun leven totaal verschillend verlopen. Ze hebben moeite zich in te leven in hoe het voor de ander was indertijd. Dit zet je aan het denken over de oorlog.

Beoordeling

Schrijfstijl:

De schrijfstijl van het boek vind ik fijn lezen. Alles wordt goed en duidelijk beschreven. Toch gaat de schrijfster soms iets te diep in op iets, waardoor de lezer wordt afgeleid. Gedeeltes met vooral gedachtes of met politieke samenvattingen worden afgewisseld met conversaties en actiescènes. Deze veranderingen zorgen ervoor dat de lezer alert blijft een door leest. Er zitten regelmatig korte Duitse zinnetjes tussen (ze spreken immers vooral Duits), maar dit is niet storend. Het maakt de gesprekken juist realistischer. Bijvoorbeeld in het volgende fragment: (bladzijde 145)

‘’ ‘Hör mal, jij kunt al deze vragen stellen omdat je weet wat er allemaal gebeurd is. Wij wisten nog niet waar het toe zou leiden, dus we stelden die vragen niet. Waarom kijk je me zo aan…’ ‘’

Inhoud:

       -          Tijd

Het boek is ingedeeld in drie gedeeltes: ‘Interbellum’, ‘Oorlog’ en ‘Vrede’. De vertelde tijd van het verhaal is ongeveer 70 jaar. De verteltijd is 428 bladzijden. Er zitten drie verhaallijnen in die in twee periodes spelen. De eerste verhaallijn speelt zich af in de jaren ’90 en bevat de ontmoetingen tussen de bejaarde Anna en Lotte. De tweede verhaallijn is het verleden van Anna en de derde verhaallijn is het verleden van Lotte. Je zou ook kunnen zeggen dat er maar één verhaallijn is waarin Anna en Lotte elkaar door middel van flashbacks vertellen over vroeger. De scenes wisselen elkaar steeds af.

-          Vertelperspectief

Het verhaal heeft een auctoriale vertelinstantie. De verteller is geen personage, maar is wel aanwezig. Er wordt in het boek namelijk uitleg gegeven aan de lezer over bepaalde gebeurtenissen. De auctoriale verteller weet wat de personages denken, er wordt vanuit twee perspectieven geschreven.

Eindoordeel

Deze ‘oordeelbalk’ geeft aan wat ik van het boek vond. Ik vond het boek heel bijzonder. Het was anders dan de meeste boeken over de Tweede Wereldoorlog. In dit boek word je je ervan bewust hoe het leven was voor normale burgers uit Duitsland en hoe er altijd vooroordelen waren tegenover hen, zelfs na de oorlog nog. In het volgende voorbeeld lees je hoe Anna, de Duitse, de weg vraagt: (bladzijde 416)

‘’ Ze stapte uit, hield een voorbijganger aan en liet hem het briefje met het adres zien zonder een woord te zeggen. Ze keek wel uit om haar eigen taal te spreken – misschien stuurde hij haar opzettelijk de verkeerde kant op. ‘’

Mijn verwachtingen van het boek zijn zeker uitgekomen. Het is een meeslepend verhaal met veel details. Je krijgt als lezer nog meer respect voor de mensen die in oorlogstijd moesten leven.

Bronnen

-          Lezenvoordelijst.nl

-          Laagland, literatuur en lezer – theorieboek

-          http://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:Roman